O liberalismo.

O liberalismo é una teoría ou ideoloxía que comeza a aparecer no século XVIII e que vai ter unha aplicación política, social e económica. Estaba basease en certos aspectos da Ilustración, pero ten como paradigma a defensa da liberdade do ser humano en todas as actividades.

Esta apareceu a finais do século XVIII como a base dos programas de toda unha serie de revolucións burguesas que trataban de cambiar a realidade do Antigo Réxime, e crear unha nova sociedade onde os burgueses tiveran un papel preponderante en economía, política e sociedade. Estas revolucións burguesas afectaron sobre todo a Europa e América a finais do século XVIII e comezos do século XIX, tendo especial importancia a Revolución América e a Revolución Francesa.

Os Principios do Liberalismo.

O liberalismo é una forma de ver o mundo, que ten unha manifestación social, política e económica; pero todas elas teñen uns preceptos que as unen:

1. Individualismo.

O individuo é o concepto sobre o cal se deben organizar as relacións políticas, sociais ou económicas. O individualismo é característico, deben deixarse de lado os intereses de grupo ou de clase para defender a liberdade e os intereses do individuo.

2. Defensa dos dereitos e liberdades individuais.

Ademais defende que o individuo debe ter unha defensa ante os abusos dos poderosos e do Estado. O individuo ten toda unha serie de dereitos e liberdades que son inalienables¹, e os cales a sociedade debe protexer e defender. Aínda que como logo veremos cada liberal da unha visión sobre esa realidade de que dereitos son máis importantes.

3. Igualdade xurídica.

Moi relacionado co anterior é a idea de que todas as persoas debe ser iguais ante a lei, sendo un deses dereitos inalienables. Deben eliminarse calquera tipo de privilexio, pensando nos estamentos privilexiados do Antigo Réxime. A idea principal é que os dereitos e deberes deben ser igual, aínda que teñas uns estudos, un nivel adquisitivo ou un orixe familiar diferente.

4. Liberdade de mercado.

O liberalismo ten moita importancia a economía, e por iso a liberdade de mercado, de empresa e de traballo son importantes. Eles consideran que o Estado non debe intervir en economía, salvo para garantir os seus dereitos (propiedade privada). A actividade económica debe ser regulada directamente polo mercados (os compradores e os vendedores), sen necesidade de que interveñan outros elementos (as autoridades políticas). Por iso consideran prexudicial calquera medida ou lei que fixe ou limiten os prezos ou os salarios.

5. A defensa da propiedade individual.

Os liberais manifestan que un dos elementos fundamentais é o respecto a propiedade individual, que debe ser garantida e protexida polas leis e polo Estado. Eles manifestan que unha das formas de estimular as actividades económicas e para organizar a sociedade é manter a defensa da propiedade privada. Ademais defenden que isto é a base para que o home alcance a felicidade.

6. A participación política dos cidadáns.

Un dos elementos máis importantes dentro do sistema liberal é que manifesta a necesidade de que os cidadáns poidan e deban participar en política de forma activa. Este sistema realizase na maioría dos casos mediante a elección dos seus representantes, mediante o sistema de votación ou sufraxio. Pero tamén estipulan a posibilidade de participar directamente nas institucións políticas, na que todos os cidadáns teñen dereito a formar parte das institucións, sexa cal sexa a súa condición social, aínda que veremos que iso vai ter unha limitación.

7. A nova concepción da soberanía.

No modelo de Antigo Réxime a soberanía era a capacidade de exercer a autoridade e o poder sobre os demais: o soberano ou monarca ten a máxima autoridade sobre os seus súbditos ou habitantes do seu territorio. Pero coa chegada do liberalismo este termo cambiou e orientouse cara a soberanía nacional, na que a capacidade de poder absoluto reside no conxunto de cidadáns que teñen dereito a opinar e tomar decisións políticas. Aí veremos que existen dous tipos de soberanía: a soberanía nacional ou a soberanía popular. Destas xa falaremos máis polo miúdo.

8. A separación de poderes.

Isto manifestase na evolución das ideas ilustradas formuladas por Montesquieu. Este pensador ilustrado manifestou a necesidade dunha división de poderes para evitar os abusos de poder, e que o Estado servirá de propio contrapeso. Para iso manifestou que o poder debía organizarse en tres apartados: o poder executivo (o goberno), o poder lexislativo (Parlamento) e o poder xudicial (tribunais).

9. A existencia dunha Constitución.

A Constitución é a lei suprema do Estado, nela deben aparecer os dereitos, as liberdades e as bases políticas do goberno. Isto serve para que as leis garantan un funcionamento equilibrado do Estado e no que os cidadáns coñezan os seus dereitos e deberes.

10. A aparición do Estado de Dereito.

O Estado de Dereitos é a supeditación de todas as institucións ás leis vixentes, e manifesta a responsabilidade xurídica de todas as autoridades ante a lei e os tribunais. Iso quere dicir, que os propios políticos e os membros do goberno, inclusive o monarca, están sometidas as mesmas leis que os demais.

1Dereitos inalienables significa unha serie de dereitos que o ser humano ten xa de por si, e ninguén lle pode quitar Entre eles podemos ver o dereito a liberdade (refírome a que ninguén debe ser sometido a escravitude), opinión, relixión, pensamento, expresión das súas ideas, etc.