A aparición de Italia.

Podemos ver dous exemplos da creación deses estados-nación, e neste caso vamos a ver o caso de Italia.

UNIFICACIÓN ITALIANA.

Italia estaba dividida, a comezos do século XIX, en moitos estados independentes, aínda que existía unha forte concepción de formar unha única nación. Entre todos estes estados había moita variedade: había estados monarquías ( Savoia e Nápoles), Estados Pontificios (baixo o control do Papa de Roma), pequenas Repúblicas (Parma, Módena, Lucca, etc) e baixo o control do Imperio Austríaco (Venecia e Lombardía).

Houbo intentos de creación dun Estado Italiano de carácter liberal a o longo das vagas revolucionarias da 1ª metade de século, pero ningunha tivo éxito.

• O Conde Cavour, Camilo Benso, iniciou un programa de unificación de Italia en torno a monarquía de Víctor Manuel II.
• Buscou o apoio de Francia, para poder votar os austríacos da Península Itálica, o que lle permitiu quitarlle a Lombardia en torno a 1859.
• Contou co apoio das Camisas Vermellas de Garibaldi. Grupo de mercenarios que loitaron contra os diferentes estados do sur de Italia (Reino das Dúas Sicilias, Estados Vaticanos, Toscana e Modena). Unha vez independizados, recoñeceu a Víctor Manuel II como Rei de Italia en 1860.
• Logo foi anexionada Venecia (1866) e Roma (1870), dando fin a unificación italiana.

En torno ó reino de Piamonte e Sardeña, conséguese establecer unha monarquía constitucional, baixo o reinado de Víctor Manuel II, a partir de 1949.

O Reinado de Fernando VII.

O reinado de Fernando VII podemos velo dende dous aspectos o que aconteceu en España e o que aconteceu nas colonias: a independencia das colonias españolas. Por iso esta entrada vamos a dividila en dúas partes.

REINADO DE FERNANDO VII (1808-1833)

Chegou o poder grazas o “Motin de Aranjuez” en 1808. Aínda, que debido a política de Napoleón, perdeu o seu trono a mans de Xosé I (Xosé Bonaparte) entre 1808 e 1814.

• Períodos do reinado.
  • SEXENIO ABSOLUTISTA (1814-1820).
    • Trala derrota de Napoleón ante as Potencias Europeas, consegue volver a España.
    • Co apoio dos sectores máis afincados no absolutismo (nobreza e a igrexa) conseguiu derrogar a Constitución de 1812, e todas as medidas de carácter Liberal.
    • Intenta reinar como un monarca do Antigo Réxime.
  • TRIENIO LIBERAL.(1820-1823).
    • O xeneral Riego realizou un pronunciamento en Cádiz, onde restablece a lexislación liberal das Cortes de Cádiz.
    • Riego contou co apoio de sectores da burguesía, parte do exército e parte da nobreza.
    • Fernando VII, ante a falta de apoio popular, aceptou a implantación dunha monarquía constitucional de carácter liberal.
  • DECADA ABSOLUTISTA (1823-1833).
    • A Santa Alianza acode en auxilio de Fernando VII, cun exército coñecido co nome de: Os cen mil fillos de San Luí. Estes ocupan a península sen oposición, e instauran unha monarquía absoluta.
    • Fernando VII derroga a Constitución de 1812 e persegue os liberais. Iniciou un sistema de represión a calquera iniciativa liberal.
    • Fernando VII instaurou unha monarquía baixo os estritos principios do absolutismo.
• Proceso de Independencia das Colonias Américanas.
  • O proceso de independencia deuse entre 1808 e 1824.
  • Causas:
    • Extensións das ideas liberais.
    • A situación política da Península Ibérica (tanto a invasión como os cambios de goberno) impediu o control das colonias.
    • Intereses por parte dos críollos:
      • Políticos: queren facerse co poder políticos nas colonias, ocupando o lugar que tiñan as autoridades españolas.
      • Económicos: queren facerse co control económico do comercio con Europa e os Estados Unidos.
    • Interese económico doutras potencias (británicos e estadounidenses) para facerse co control dos produtos americanos, e converter as antigas colonias españolas no seu ámbito económico.
  • Proceso de Independencia:
    • Centroamérica: As propias autoridades colonias chegan a acordos cos criollos para independizarse de España. Negáronse a aceptar as ordes procedentes da Península Ibérica.
    • Sudamérica: A independencia organizouse por medio de sublevacións armadas que expulsaron as autoridades españolas. Entre os xenerais máis destacados, atopamos: San Martín, Simón Bolivar, Sucre e O´Higgins.
  • Consecuencias:
    • España perde a categoría de imperio colonial, só conserva: Cuba, Puerto Rico e as illas Filipinas.
    • Perdeu os recursos económicos que sacada do comercio colonial americano.

Fin do reinado de Fernando VII.

*Lei Salica: Lei imposta pola dinastía borbónica para a sucesión. Esta lei establece a exclusión das mulleres na sucesión, os seus dereitos pasan o seu esposo ou o seu fillo: as mulleres non pode reinar.

• Fernando VII en 1830 decidiu promulgar a “Pragmatica Sanción”: lei que deroga a Lei Salica. Esta medida outorgaba o trono a súa filla Isabel (futura Isabel II).
• Isto deixaba fora da sucesión a Carlos María de Isidro, irman de Fernando VII. Este contaba co apoio dos sectores máis absolutistas. A morte de Fernando VII, iniciou unha guerra para ocupar o trono, e sacar a Isabel II. Os seguidores de Carlos María de Isidro reciben o nome de Carlistas, e defenden os ideais do Antigo Réxime e o absolutismo.
  
  
  
  
  
  
  * Pronunciamento: Forma de sublevación militar típica do século XIX, que tiña por obxectivo cambiar  un determinado sistema político.

Actividade 8.

Vouvos a poñer un fragmento dun programa de radio da Cadena SER, La Ventana de Carles Francino. Neste programa teñen unha pequena sección todas as semanas sobre Historia, que se chama "Pretéritro Imperfecto" de Nieves Concostrina.

Nesta ocasión vamos a tratar a entrada das tropas do Exército dos Cen Mil Fillos de San Luís en España, e esas cousas que nos van pasar ós españois con Fernando VII.

Preguntas:

1. ¿Onde se atopaba Fernando VII cando Napoleón perdeu a Guerra?
2. ¿Cal foi a postura de Fernando VII ante as Cortes e a Constitución de 1812?
3. Os Cen Mil Fillos de San Luís, ¿por que se chaman así? ¿Cantos eran?
4. ¿Por que veñen os Cen Mil Fillos de San Luis a España?
5. ¿De onde ven a expresión “máis bonito que un sanluís? Explica o que comenta Nieves sobre o asunto.
6. ¿Enfrontouse o pobo español ó exército dos Cen Mil Fillos de San Luís? ¿Por que? ¿Realmente quen se enfrontou a este exército?
7. ¿Que pasou cando os Cen Mil Fillos de San Luís chegaron a Cádiz? Explica todo o que aconteceu alí e as súas consecuencias.
8. Explica que foi a Década Ominosa. Explica segundo o que di Nieves Concostrina.
9. Despois de tantos podcast con Nieves Concostrina. ¿Por que pensades que lle ten tanto “cariño” a Fernando VII? ¿Que opinades vos de el?

Normas as para facer a actividade:

• Debes contestar as seguintes preguntas de forma correcta.
• Tes que facelo antes da data límite.

  Data de Entrega: Deixo aberto isto ata o 29 ás 22:00.

• Podes enviar a resposta por email, darmo en papel en clase antes da data limite ou colgala como comentario. 

As Vagas Revolucionarias

VAGAS REVOLUCIONARIAS EN EUROPA.

As ideas do liberalismo sobreviven as acometidas do Absolutismo, do Congreso de Viena e da Santa Alianza. Intentan conseguir a volta a política por medio de procesos revolucionarios. Nestes procesos buscan a axuda de: o exército, o pobo e os burgueses. En moitos casos estas ideas liberais mestúranse con ideas nacionalistas propias do período.

Vagas revolucionarias:

Período de 1920.

• Grecia consegue a independencia: Vitoria de Grecia sobre o Imperio Otomán. Este estaba apoiado por Británicos e Rusos. Os gregos conseguen a independencia en torno a 1830. Foi o único proceso que tivo éxito.
• O Trienio Liberal(1820-1823): Vitoria dos liberais en España: conseguen que Fernando VII acate a Constitución de 1812 e implante un goberno liberal. Este proceso foi sometido polas tropas da Santa Alianza, co envío dos “Cen Mil Fillos de San Luís” que volve a colocar unha monarquía absolutista da man de Fernando VII.
• Movemento Carbonario: Unha sociedade secreta, coñecida co nome de Carbonarios inicia un golpe de estado para colocar en Nápoles unha monarquía Parlamentaria. Fracasou pola rápida reacción da Santa Alianza.
• Movemento Decembrista: Intenta implantar en Rusia unha Monarquía Constitucional. Fracaso ante o peso do absolutismo en Rusia.

Período de 1830.

• En Francia conséguese o establecemento dunha monarquía constitucional baixo a figura de Luís Filipe de Orleáns. Os intentos de Carlos X de manter un goberno absolutista fracasan pola falta de apoio popular .
• Bélxica consegue independizarse dos Países Baixos (Holanda), e crea unha monarquía constitucional.
• Houbo varios intentos de conformación de novos estados liberais:
• Polonia: fracasou debido a ocupación rusa.
• Norte de Italia intentou independizarse do control austríaco, non tivo a suficiente forza.
• ...

Período de 1848.

Xurdiron por toda Europa movementos de carácter revolucionario-liberal e nacionalista. Estas revolucións tiveron unha enorme importancia para a futura historia de Europa, foron coñecidas como: “A primavera dos Pobos”. Nos seus comezos tivo un carácter democrático e social.

Causas:

1. Crise económica de 1847. Os intentos de realizar unha revolución industrial e agrícola acentuaron a crise económica e activaron o malestar social.
2. Certos círculos de tendencia liberal ou nacionalista intentaron levar a cabo os seus proxectos políticos.
3. Aspiración da pequena burguesía e do proletariado para participar en política.

 Revolucións durante 1848.

• Francia. Estableceuse unha revolta que expulsou do trono a Luís Filipe de Orleáns, tralo cal proclamouse a II República Francesa.

• Imperio Austríaco. Houbo levantamentos en Viena, Hungría e Chequia. Todos eles intentaron a implantación dun sistema liberal e parlamentario. Mesturáronse os compoñentes políticos e nacionalistas: foi a primeira mostra da debilidade interna do Imperio Austríaco.
• Alemaña. Intento por parte da Dieta de Frankfurt de crear un estado Alemán, segundo os principios do liberalismo. Intentaron a creación dunha monarquía constitucional baixo a figura de Guillerme de Prusia. O rei de Prusia negouse a aceptar unha constitución creada pola Dieta. Prusia aspira a crear un estado baixo a súa autoridade, non negociando co resto dos membros da Confederación Xermánica.
• Italia. Existiron procesos revolucionario no Norte, coa finalidade de expulsar os austríacos. Mazzini intenta crear una República en Roma, rompendo co poder do Papado.

Consecuencias do proceso revolucionario de 1848.

• Poucos dos procesos revolucionarios tiveron éxito a longo prazo, pero os gobernos déronse conta de que as ideas liberais eran imparables e había que facer concesións.
• A burguesía consegue ascender socialmente e politicamente, pero volvese temerosa da revolución popular. A burguesía tende a posturas conservadoras.
• Aparece con forza o movemento obreiro. Este intenta meterse en política buscando mellorar as súas condicións de vida. O proletariado revelase como un grupo de presión que hai que ter en conta.

Concepto de Nacionalismo.

Concepto de Nación e Nacionalismo.

Durante o Antigo Réxime a soberanía, a capacidade de goberno, residía no monarca; pero coa chegada do liberalismo apareceu unha nova concepción da soberanía:

·         Soberanía Nacional: o capacidade de exercer o poder reside na nación.

¿Quen é a nación?

* NACIÓN: Comunidade de individuos que vive nu territorio e que ten conciencia ou sentimento de pertenza a un colectivo cuns trazos comúns que os diferencian doutras nacións.

Posturas para definir o concepto de Nación:

1.    Liberal: A nación esta composta polo conxunto de cidadáns libres e iguais, que teñen un goberno común e están rexidos polas mesmas leis. Non importan os criterios raciais, culturais,lingüísticos ou étnicos.

2.    Historicista: Para a conformación dunha nación tense en conta os criterios culturais, lingüísticos, históricos e étnicos.

Os nacionalismos defenden a idea de que cada nación ten dereito a ter o seu propio estado independente.

Existen dous grandes tipos de nacionalismos:

      I.        Centrifugo: Busca a creación dun Estado Independente, a partir separación dun estado superior, que oprime a nación. Exemplos: Grecia que se independiza do Imperio Tómano ou Bélxica que se independiza de Países Baixos (Holanda).

   II.            Centrípeto: Pretende a formación dun Estado Nación Independente a través da integración de territorios ou poboación que estaban disgregadas en varios estados. Pretende reunir nun mesmo estado os membros da mesma nación. Exemplo: Alemaña e Italia.

A Restauración.

Trala derrota de Napoleón, as monarquías europeas buscan recuperar todo do seu poder (pretenden reimplantar o Absolutismo). Intentan facer un sistema onde se esqueza todo o proceso revolucionario en Francia e as súas consecuencias en Europa. Este sistema foi chamado o Sistema da Restauración, e mantívose en Europa entre 1815 e 1845,

CONGRESO DE VIENA (1815).

• As potencias europeas vencedoras da Guerra contra Napoleón. Entre as potencias atopamos a: Reino Unido, Prusia, Rusia e Imperio Austríaco. Este foi organizado por Metternich, chanceler de Austria. Este congreso organizou un sistema de equilibrio de forzas entre tódalas potencias europeas.
• Pretenden restaurar un sistema de equilibrio e buscaban restablecer o Antigo réxime baseándose en tres principios:
  • Lexitimismo: Busca volver a implantar as dinastías lexitimas nos seus antigos tronos. Exemplos: recolocar os Borbónicos en España e Francia.
  • Defender o Absolutismo: Derrogar as reformas propias do liberalismo, implantadas por Napoleón ou inspiradas na Revolución Francesa.
  • Equilibrio Internacional: Pretende que Europa se manteña nunha situación de equilibrio, na que ningunha potencia debe posuír demasiado poder, e na mesma situación que anterior a Revolución Francesa,
• Este sistema non tivo en conta ó pobo, nin os intereses dos grupos liberais-burgueses.

Para isto van a usar un sistema de alianzas que se coñece co nome de Cuádrupla Alianza e Santa Alianza.

A CUÁDRUPLA ALIANZA.

Esta é unha alianza formada polas grandes potencias do momento (Reino Unido, Prusia, Rusia e Austria) que pretenden manter os preceptos firmados durante o Congreso de Viena. Evitando que Napoleón, ou calquera outra persoa, volva a ameazar o equilibrio de Europa.

TRATADO DE SANTA ALIANZA (1815).

Foi un acordo organizado por Metternich e firmado polos grandes imperios de Europa que defenden o absolutismo: Prusia, Rusia e Austria.

• Esta alianza pretendía defender o absolutismo. Aceptan a intervención militar en calquera dos territorios europeos que implanten medidas de carácter liberal. Neste caso non participou o Reino Unido, xa que considera que non debe meterse nestes asuntos, e ela acepta certas ideas do Liberalismo.
• Acoden no auxilio de calquera monarquía que teña que someterse ós principios do liberalismo.
  • Exemplo: “Os cen mil fillos de San Luis” acoden a salvar os principios absolutistas en España, cando triunfa o Trienio Liberal (1820-1823).

O congreso de Viena(1815) vai ter que loitar contra dous grandes inimigos o liberalismo e a aparición dos nacionalismos, pero iso xa o comentaremos noutra das entradas.

O Neoclásico.

Aquí déixovos a presentación de Neoclásico.
Espero que asi vos queden as cousas máis claras.



Déixovos os apuntes aquí tamén.

O Neoclásico

Déixovos o enlace para descargar o documentos dende google docs.
Tema do Neoclásico.

Cousas interesantes para repasar cousas na casa.

Aqui vouvos a deixar un par de cousas para que poidades repasar na casa.
Vouvos a deixar dous documentais de Memorias de España sobre o reinado de Carlos IV e os inicios do reinado de Fernando VII, e outro dos documentais sobre a Guerra de Independencia e o retorno de Fernando VII.

Documental: La Sombra de la Revolución.

Documental: Vivan las Caenas.

Actividade 7. A guerra de Independencia en Galicia.

O que vamos a ver é un pequeno fragmento dun documental de “Historias de Galicia”: unha serie que votaron na TVG. Vamos a ver un pequeno fragmento do Capitulo “O Son das Armas”.

Tedes que ver dende o minuto 9 ata o 19. Non vos fai dano mirar todo o documental que apenas dura uns 28 minutos.

Enlace para o documental.

O Son das Armas:

Neste pequeno fragmento vamos a ver que aconteceu en Galicia durante a Guerra de Independencia Española. Aquí cóntanos como actuaron os galegos ante a invasión de Napoleón.

Debes contestar as seguintes preguntas.

1. No documental falan da creación dunha Xunta. ¿Que era iso? ¿Onde se creou e cando? ¿Cales eran os seu obxectivos?. Busca máis información sobre máis xuntas que se crearon en Galicia e España, pon exemplos.
2. Relata que lle aconteceu o xeneral Moore.
3. ¿Quen é o Marques da Romana? ¿Que alcume tiña?
4. Explica que foi a Batalla de Elviña. ¿Que aconteceu? ¿Que consecuencias tivo para Galicia?
5. Despois de ver o documental. Explica coas túas palabras que foi a “guerra de guerrillas”.
6. ¿Que son as partidas? Busca información, máis do que aparece no documental, sobre algunha das partidas que existiron en Galicia.
7. ¿Por que as cidades foron atacadas polas partidas?
8. ¿Cal foi a batalla fundamental da vitoria das tropas españolas? ¿Que consecuencias tivo?

Normas as para facer a actividade:

• Debes contestar as seguintes preguntas de forma correcta.
• Tes que facelo antes da data límite.
  Data de Entrega: Deixo aberto isto ata o 22 ás 22:00.
• Podes enviar a resposta por email, darmo en papel en clase antes da data limite ou colgala como comentario. 
  
  
  Se da problemas o enlace o documental deixo este outro enlace para velo en Youtube.
  O Son das Armas.

A Guerra de Independencia (1808 ata 1814)

Despois dos acontecementos de Aranjuez (Motín de Aranjuez) e de Baiona (abdicación en Xosé I) Napoleón decide facer vir a Francia o resto da familia real española, co obxectivo de que ninguén se opoña a Xosé Bonaparte en España.

Pero iso provoca un acontecemento inesperado o levantamento do 2 de Maio de 1808 en Madrid. O que aconteceu foi moi sinxelo: as tropas francesas capturan a o resto da familia real e métenos nun carruaxe, pero o pobo de Madrid dáse conta e comeza unha rebelión. Esta rebelión considerase como o punto inicial da Guerra de Independencia e a creación dun movemento de oposición ó goberno de Xosé I. A resposta das tropas francesas foron a represión de todo aquel que se levantara en armas contra os franceses, esperando que a situación se calmara; pero en realidade o que aconteceu foi que situación de rebelión estendeuse por todo o país.

Xuntas de Goberno.

Neste momento e cando aparecen as Xuntas. Estas foron creadas polas elites, apoiadas polo pobo e potenciadas pola pasividade do goberno de Xosé I e a invasión napoleónica.

Existe unha dobre interpretación sobre o que son as Xuntas. No primeiro dos casos hai quen considera que é unha ruptura do Antigo Réxime, polo tanto revolucionaria no senso da Revolución Francesa. Vendo que as Xuntas son as que asumen a vontade popular e a defensa colectiva do país: elas son as garantes da soberanía. Mentres que outros consideran que son o poder lexítimo ante a falta do monarca: non implica unha ruptura, senón a continuidade ante a falta do rei.

Estas son agrupación que se van creando pouco a pouco de forma espontánea. Estas van ser primeiro a nivel local, coñecidas como Xuntas Locais. Pero a medida que a guerra contra o francés vaise alongando, é necesario agruparse e coordinase. Así é como apareceron: primeiro as Xuntas Supremas Provinciais, e logo a Xunta Suprema Central.

Estas xuntas asumen diferentes funcións: asumiron o goberno, substituíron as institucións que atópanse baixo o dominio francés e declaran a Guerra a Francia.

En 1810 foi substituída polos Supremo Consello de Rexencia.

A división de España.

A situación de Guerra levou a creación dunha Guerra Civil na que España se atopaba dividida en varios bandos.

• Os afrancesados. Son toda unha serie de persoas que apoian o goberno de Xosé I. Dentro deste grupo temos a unha variedade de persoas dende antigos membros do goberno, ilustrados, etc.
• Os defensores de España. Neles atopamos todos aqueles que se opoñen a Xosé I como rei de España, pero dentro deles temos dous grupos.
  • Os absolutistas. Son todos aqueles que son partidarios de Fernando VII como rei, e que queren loitar contra os cambios políticos e sociais.
  • Os liberais. Pretenden crear un novo estado baseado na ruptura co Antigo Réxime e a implantación dunha Constitución e un sistema liberal.

A Guerra de Independencia.

O comezo freouse o avance francés grazas a resistencia de diferentes cidades (Girona, Zaragoza, Valencia ou Cádiz), e a vitoria na Batalla de Bailén (1808) que colleu por sorpresa ós franceses, pero iso durou pouco.

Ante esta situación Napoleón chegou con tropas frescas e empezou a recuperar o territorio perdido. A superioridade do exércitos franceses levou a unha humillante derrota das tropas españolas. Iso levou a que a guerra se orientara cara o campo, onde se organizou unha guerra de guerrillas.

Esta guerra de guerrillas consistía en que pequeno grupos, que coñecían ben o territorio, atacaban e fuxían. Isto fixérono grazas a que contaban co apoio da poboación local, que lles prestaba auxilio e lle dificultaba as cousas as tropas francesas. Grazas a esta táctica o exército francés veuse incapaz de loitar en igualdade, e tivo que manter a un enorme exercito para manter o control de pequenas zonas.

Esta guerra de guerrillas e o apoio do exército británico, que derrotou as tropas francesas na Batalla de Arapiles) permitiulle ir gañando a Guerra de Independencia en 1814. Aínda que tamén algo influíu que Napoleón estaba sendo atacado en varias frontes (Rusia, Austria, Prusia, etc.) e fíxolle insostible manter a súa posición de forza.